Առարկայի նպատակն է 9-12-րդ դասարանի աշակերտին տալ գիտելիքներ գունատեսության վերաբերյալ, ծանոթացնել տարբեր նյութերով և տեխնիկաներով աշխատելու սկզբունքներին ու մեթոդներին, սովորեցնել բնօրինակից ճիշտ վերարտադրել, ինչպես նաև կիրառել գեղարվեստական մտածողության զանազան ոճեր ու ձևեր և զարգացնել կատարողական վարպետության որակներ:
Արվեստանոցը կահավորվում է բարձորակ նկարակալներով, հարմարավետ սեղաններով, ներկապնակների աթոռակներով, համակարգիչով/ինտերնետ կապով/, մասնագիտական գրքերով, տեսանյութերով և ֆիլմերով, բնօրինակից նկարչությանն ուղղված զանազան կենցաղային իրերով և առարկաներով, ինչպես նաև արհեստական մրգերով և բանջարեղենով, տարագույն կտորներով և այլ նյութերով:
Ուսուցման կազմակերպվում է հաշվի առնելով ուսուցանողի անհատական առանձնահատկությունները, քանի որ դասարաններում սովորում են զանազան պատրաստվածությամբ և նախասիրություններով աշակերտներ, որոնք իրենց հետագա ուսուցումը կապում են տարբեր ԲՈՒՀ-երի հետ: Այդ պատճառով ուսուցման առանցքը թե անհատական է և թե ընդհանուր: Ընդհանուրի մեջ ներառվում են գունատեսության վերաբերյալ բազային գիտելիքները, ջրաներկով, գուաշով, յուղաներկով, տեմպերայով, պաստելով և այլ ներկերով ու նյութերով աշխատելու կարողությունները, որոնք փորձարկվում են ինչպես գունատեսական վարժությունների, այնպես էլ բնօրինակից առաջադրանքների ժամանակ: Անալիտիկ գունաբաժանումներով, դեկորատիվ-սինթետիկ մտածողությամբ, գունապատկերային փոխակերպումներով առաջադրանքները օգնում են բնօրինակից նկարչությունը դարձնել առավել վերլուծական և ստեղծագործական:
Նմուշ-օրինակները կամ ինտերնետային տարբերակները կողմնորոշում և հասկանալի են դարձնում որոշ կերպարային և մտահայեցողական վարժությունների կատարումը, ինչը սկզբնական շրջանում նպաստում է ուսուցանողի ազատ և վստահ գործելուն :
Առաջադրանքներում բացի վերլուծական-հետազոտական խնդիրներից կարևորվում է հմտությունների շարունակականությունը և կատարողական վարպետության ավելացումը, քանզի առանց կատարողական վարպետության դժվար է ակնկալել ցանկալի արդյունք:
Ըստ ուսուցանողի ընտրած բաժնի/դիզայն կամ կերպարվեստ/ փոփոխվում է գունանյութը և առաջադրանքների բարդությունը: Եթե դիզայն, մոդելավորում և նախագծում բաժնում շեշտը դրվում է ջրային նյութերի(ջրաներկ, գուաշ, տեմպերա, ակրիլ) և դրանցով նկարելու տեխնիկայի կատարելագործման վրա, ապա կերպարվեստ բաժնում ջրային նյութերին ավելանում է յուղաներկը:
Նատյուրմորտներ նկարելու ժամանակ, երբ կատարման նյութը ջրաներկն է, անհրաժեշտ է պահպանել նյութին բնորոշ թափանցիկությունը, և շերտերի հյութեղությունը, որով առանձնանում է այդ նյութը: Գուաշը, տեմպերան և ակրիլը բնորոշվում են թանձր գույներով և վրձնահարվածների հստակությամբ: Պահպանելով գունածավալային ճշգրիտ գծանկարը, այդ նյութերով կարելի է հասնել տպավորիչ արդյունքների:
Գունավոր մատիտներով, պաստելներով նկարելը շատ է օգնում սկզբնական շրջանում հատկապես նրանց, ում մոտ առավել ընկալելի են գծանկարի և գրաֆիկական միջոցներով նկարելը: Այդ դեպքում անցումը այլ տեխնիկաների դառնում է առավել դյուրին և ընկալելի:
Որոշ առաջադրանքներում կիրառվում են խառը տեխնիկաներ: Ողջ տեխնիկական-կատարողական զինանոցը հղկվում և կատարելագործվում է անհատական համառ և հետևողական աշխատանքով: Մեծ նշանակություն ունի ուսանողի նպատակասլացությունն ու աշխատասիրությունը, առանց որի հնարավոր չէ հասնել ցանկալի արդյունքի:
Նկատի առնելով ուսանողների պատրաստվածության տարբեր մակարդակները, ֆիզիկական և առողջական խնդիրները, ծրագրի իրականացումը կատարվում է անհատականացված կարգով` պահպանելով պարզից բարդ, հիմնական` այբենական, մատչելի ձևերից դեպի մտահայեցողական, խորը և գեղարվեստական մտածողություններ: Տեսական, տեխնիկական և գեղարվեստական արտահայտչամիջոցներ բաժինների թեմաները փորձարկվում են առանձին վարժություններում, ինչպես նաև բնօրինակից նկարչության առաջադրանքներում:
Ուսանողների աշխատանքներին ներկայացվում են հետևյալ պահանջները` Ա) Նվազագույն պահանջներ. 1. Գաղափար գունատեսության մասին, 2. Նյութերով ճիշտ աշխատելու ունակություն, 3. Նատյուրմորտներում առարկաների գունա-տոնային ճիշտ լուծումների կարողություն:
Բ) Միջին պահանջներ(ներառելով նվազագույն պահանջները). 1. Գունային կերպարայնության միջոցները օգտագործելու ունակություն, 2. Գեղարվեստական զանազան արտահայտչամիջոցներ կիրառելու կարողություն, 3. Նատյուրմորտներում գեղանկարչականության արտահայտում, 4. Կատարողական որոշակի որոկներ:
Գ) Առավելագույն պահանջներ (ներառելով նախորդ 2 պահանջները). 1. Գունային դինամիկայի կիրառում, 2. Գունատոնային հեռանկար արտահայտելու ունակություն, 3. Զանազան գեղարվեստական արտահայտչամիջոցները հմտորեն կիրառելու կարողություն, 4. Նատյուրմորտներում գեղանկարչական խնդիրները լիարժեք լուծելու վարպետություն:
Արվեստանոցում ձեռք բերած գիտելիքները աշակերտները ամրապնդում են տանը նույն բովանդակությամբ ինքնուրույն աշխատանքների միջոցով, որոնց մեջ առավելագույնս դրսևորվում է աշակերտի ինքնուրույնության աստիճանը:
Առաջադիմող բոլոր աշակերտներին հնարավորություն է տրվում կիրառել իրենց գիտելիքները` մասնակցելով ինչպես ներկրթահամալիրյան այնպես էլ հանրապետական կամ արտասահմանյան զանազան ցուցահանդեսների և նախագծերի:
Բոլոր աշխատանքները թվայնացվում են և առանձնացվում համացանցում տեղադրված անհատական թղթապանակներում, առավել ամփոփիչ և ներկայացուցչական դարձնելով կատարածը:
Ծրագիրը բաղկացած է հետևյալ բաժիններից
1. Տեսություն
2. Նյութեր, տեխնիկաներ
3. Գեղարվեստական արտահայտչամիջոցներ (ոճեր և սկզբունքներ)
4 Բնօրինակից նկարչություն
Բովանդակություն | Ուսման փուլեր | ||
Տեսություն | 9-10-րդ դաս | 11-րդ դաս | 12-րդ դաս |
Գույն, պլաստիկա Հիմնական, բաղադրյալ գույներԳույնի առանձնահատկություններն ու հոգեբանական ազդեցությունները Գունատոնային անցումներԳունային ցանցերԳունապատկերային կերպարայնությունԳունապլաստիկական հորինվածքներ Գունային հարմոնիա Գունային հակադրությունԿառուցվածքային գունառիթմեր (դինամիկ, ստատիկ)Հեռանկար (գունային, տոնային) | |||
Նյութեր, տեխնիկաներ | |||
Գունավոր մատիտներ, պաստել, ջրաներկ, գուաշ, տեմպերա, ակրիլ ներկեր, յուղաներկՎրձիններ` բնական և արհեստական մազերով (ճիշտ օգտագործում)Տեխնիկաների փորձարկումներԽառը տեխնիկաներ |
Բովանդակություն | Ուսման փուլեր | ||
Գեղարվեստական արտահայտչամիջոցներ (ոճեր և սկզբունքներ) | 9-10-րդ դաս | 11-րդ դաս | 12-րդ դաս |
Զանազան ձևերի փորձարկումներ անալիտիկ գունաբաժանումներ (վրձնահարվածներով, կետերով)դեկորատիվ-սինթետիկգունային փոխակերպումներ (փոխարինվող գույներով)գունապատկերային ձևափոխումներ | |||
Բնօրինակից նկարչություն | |||
· Նատյուրմորտներ(պարզ, միջին բարդության, բարդ) երկրաչափական մարմիններով, կենցաղային և խառը առարկաներով, մրգերով և բանջարեղենովԿոնտրաժուր Ճեպանկար Ինտերիեր Պլեներ |